De lijdensweg van een affiche..

Carnaval, ons grote volksfeest of wat daar moet voor doorgaan komt dag  na dag dichterbij en in Aalst betekent dat gewoontegetrouw dat naast de zenuwachtigheid in de stad, ook de controverse toeneemt. Nieuwste maar misschien niet laatste in de rij der disputen is de keuze van het Feestcomité voor een op zijn zachtst gezegd zeer controversiële carnavalsaffiche. Door voor een ontwerp te kiezen dat noch informatief noch grafisch hoge ogen gooit, bewijst het Feestcomité voor de zoveelste keer haar eigen intrinsieke incompetentie en daarmee ook haar onvermogen om een leidende rol te spelen in de organisatie van onze “vastelauved” en alles wat daarmee verband houdt.

Onze burgemeester zag deze week klaarblijkelijk de bui al hangen toen hij de nieuwe carnavalaffiche zonder het enthousiasme dat we van hem bij dergelijke mediatieke gelegenheden gewoon zijn, mocht onthullen. Want wat tevoorschijn kwam eens het bruin papier werd verwijderd, in Aalst let men bij alles op de centen, was zelfs met het gezegde “de gustibus et coloribus non est disputandum” voor ogen, allerminst om over naar huis te schrijven. Nu zijn we wat betreft de Aalsterse carnavalsaffiches wel één en ander gewoon, maar wat hier door een zekere Jimmy De Schrijver,  een brave jongen uit Denderleeuw die zich in zijn vrije tijd onledig houdt met het ontwerpen van allerhande decors, accessoires en attributen voor kandidaat-prinsen en andere lodderoeigen wordt opgevoerd, slaat werkelijk alles. Een “zwerte maan” aan zijn verwrongen gelaatstrekken te zien duidelijk onder invloed van één of ander geestverruimend middel en verkleedt als “voil jeannet” inclusief vogelmijt en  jarretelles , maar wel met een vermaledijde roze synthetische jas en geen “vellen frak”,  houdt een prinsenscepter vast onder het uitvoeren van één of andere wilde dans. Ondanks de felle kleuren oogt het gehele ontwerp overladen en uitermate somber. In zijn totaliteit lijkt het eerder een aankondiging te zijn voor een heksensabbat dan voor een carnavalsfeest, maar dan wel één  uitgevoerd door een 12-jarige met behulp van een met kerstmis gekregen tekenprogramma.

Alle voor een Aalstenaar herkenbare clichés zijn dus aanwezig, maar een buitenstaander heeft daar natuurlijk niets aan. Te meer omdat “Aalst” hier dermate onleesbaar werd getekend dat het voor een voorbijganger in één of andere openbare ruimte waar dit gedrocht zal komen te hangen, minutenlang ontcijferen zal zijn eer hij beseft dat het hier om carnaval in de ajuinenstad gaat. In die optiek is de bekroonde affiche wel tekenend voor de manier waarop vandaag het merendeel van de wagens in onze stoet worden ontworpen. Veelal is ook hier het onderwerp met de beste wil van de wereld niet te ontcijferen door de overdaad aan koppen en teksten en waarbij het voor carnaval te verwachten satirisch -komisch vertoon, compleet overschaduwd wordt door, ik geef grif toe,  dikwijls uitbundig belichte mechanisch-technische hoogstandjes. Wie zich de moeite getroost om dit werkstuk te vergelijken met de sprankelende affiche van vorig jaar, kan niet anders dan besluiten dat wat vandaag op tafel ligt geen beter lot verdient dan terug ingepakt te worden met hetzelfde  bruine inpakpapier en te worden verborgen in de kelders van de vergetelheid. En dat liefst voordat kleine kinderen die eraan worden blootgesteld zich wenend achter de rokken van moeder verbergen.

Dat alles kan bezwaarlijk op het conto van onze vriend Jimmy geschreven worden. De brave man heeft natuurlijk evenveel recht als U en ik om een ontwerp in te dienen, maar dat dit werkstuk als beste keuze uit meer dan dertig inzendingen uit de bus is gekomen, valt natuurlijk volledig onder de verantwoordelijkheid van het Feestcomité en de gebruikte selectie procedure. Net zoals de manier waarop de verkiezing van Prins Carnaval verloopt en daarbij ook nog jaar na jaar wijzigt, is ook de manier waarop men de winnende affiche kiest nodeloos ingewikkeld en houdt, getuige het dit jaar en menig jaar voordien gekozen ontwerp, absoluut geen garantie in dat de beste inzending uit de bus komt. Temeer omdat onder de 42 leden van het Feestcomité, een adviesraad samengesteld uit trouwe en goedmenende partijsloebers met als enige rode draad dat elk van hen op een lijst voor de gemeenteraadsverkiezing stond maar niet werd verkozen, bij mijn weten niemand die is die met enige kennis van zaken kan meespreken over bijvoorbeeld communicatiestrategie,of grafisch ontwerpen. Bij hoge uitzondering, zoals vorig jaar bijvoorbeeld, levert dat toch een affiche op die het daglicht kan verdragen. Meer dan gemiddeld is het echter huilen met de pet op. Zeker als men bijvoorbeeld de vergelijking maakt met de affiche waarmee de Gentse Feesten telkens kunnen uitpakken.

De eerlijkheid gebiedt ons natuurlijk op te merken dat het Feestcomité bij de keuze zelf met handen en voeten gebonden is aan de kwaliteit  van de ingezonden ontwerpen. Hier geldt dan ook een zeer eenvoudige stelregel dat wie een wedstrijd uitschrijft voor amateurs, kan verwachten dat er op een paar sporadische uitschieters na, een amateuristisch ontwerp uit  de bus zal komen.  Heel anders gaat het er aan toe bij bijvoorbeeld de Gentse Feesten waar de stad Gent via een wedstrijd op zoek gaat naar een communicatiepartner die instaat voor de opmaak van het campagnebeeld van de Gentse Feesten 2017 t.e.m. 2019, met mogelijke verlenging tot 2020 en de ontwikkeling van de afgeleide communicatiemiddelen. Het budget  bedraagt hiervoor bedraagt max. 20.000 Eur. per jaar. Ter vergelijking, de hoofdprijs in Aalst bedraagt 1.500 Eur., een peulschil waarmee het onmogelijk is de interesse te wekken van enig professioneel bureau of ontwerper. De uiteindelijke toewijzing wordt in Gent niet afgeschoven op een of ander Feestcomité, maar wordt gedaan door het Schepencollege zelf, al of niet bijgestaan door mensen die uit hoofde van hun beroep of hobby met kennis van zaken kunnen spreken. Het spreekt vanzelf dat men de budgettaire mogelijkheden van Aalst niet moet vergelijken met die van Gent, maar 1.500 Eur. lijkt mij toch weinig aanlokkelijk om professionele ontwerpers of bureaus aan te spreken. Net zoals de Gentse Feesten zou een volksfeest en cultureel werelderfgoed als  Aalst Carnaval gedragen moeten worden door een professionele promotiecampagne met een in het oog springende affiche als uithangbord. Zou het in die optiek niet beter zijn om het Gentse systeem ook in Aalst toe te passen of om  er voor te zorgen dat de affiche gemaakt wordt door een bekende artiest waarmee door zijn of haar naambekendheid  onze affiche nationale weerklank krijgt. Een affiche ontworpen door bijvoorbeeld Patrick van Caeckenberg, geboren Aalstenaar en niet vies van enig carnavalvertier, zal met alle respect op meer media-aandacht kunnen rekenen dan een werkstuk van Jimmy De Schrijver.

Al jaren pleit een groep geëngageerde carnavalisten voor een meer professioneel beleid rond carnaval waar gewezen wordt op de zo als onbestaande versiering in de stad, de gebrekkige communicatiestrategie of beter gezegd het gebrek daaraan en het gebrek aan aandacht voor de oudere carnavalist. Jaar na jaar wordt het Stadsbestuur via een beleefde nota in kennis gesteld van de vragen en voorstellen daarrond, tot vandaag echter zonder enige concrete reactie. Let wel dat betekent dus niet dat  de voorstellen bestudeerd, aanvaard of verworpen worden. Nee, dat betekent dat er op een paar tussen de spreekwoordelijke soep en patatten aangehaalde informele verwijzingen, zelfs geen officieel bericht van ontvangst wordt gestuurd. Ziedaar het droeve lot dat meedenkende burgers met enig engagement in deze stad te wachten staat.

Ondertussen wordt ergens in één of ander atelier druk gewerkt aan de megagrote carnavalsaffiche op doek die traditiegetrouw zal worden opgehangen aan de Sylal-silo op de Werf. Een lumineus idee waardoor tenminste dit architectonisch gedrocht dat al jaar en dag onze stad domineert maar vooral stad ontsiert, voor een tijdje aan het oog wordt onttrokken.

En zo is iedereen content.

Discussions — No responses yet